Дар рагҳои хунгарди одам қариб 5 литр хун давр мезанад. Ҳангоми кам шудани миқдори хун фишори он паст шуда, мағзи сар, дил ва дигар узвҳо аз оксиген таъмин намешавад. Тахминан 2-2,5 литр талаф ёфтани хун барои одам марговар аст.
Хунравии мӯйрагӣ ҳатто аз андак ҷароҳат ба вуҷуд меояд. Аз сабаби он ки хун дар мӯйрагҳо суст ҳаракат мекунад, чунин хунравиро нигоҳ доштан осон аст. Ҳангоми ёрӣ расонидан ҷароҳатро бо маҳлули йод безарар карда, пас бо докаи тоза бастан лозим аст. Ин дохилшавии микробҳоро ба организм нигоҳ медорад ва боиси лахта бастани хун мегардад.
Хунравии варидӣ аз зарар дидани рагҳои варидие ба вуҷуд меояд, ки дар онҳо суръати ҷараёни хун нисбат ба мӯйрагҳо тезтар аст ва бинобар ин, лахтаҳои дар ҷойи захм ба вуҷудомадаро шуста мебарад. Аз ин ҷост, ки одам дар муддати кӯтоҳ хуни бисёр талаф дода метавонад. Барои нигоҳ доштани хунравӣ аз рагҳои варид болои захмро бандпеч кардан кифоя аст. Ин деворҳои захмро зер карда, хунро боз медорад.
Шахси зарардидаро пас аз ёрии аввалин зуд ба бемористон ё дармонгоҳ бояд фиристонд (расми 56).
Хунравии шарёнӣ барои ҳаёт хатарнок аст. Хунравии сахти шарёнӣ аз рӯйи ранги сурху фишори баланди хуне, ки аз ҷароҳат фаввора зада мебарояд, шинохта мешавад. Дар чунин ҳолат бандпечи сахт хунро нигоҳ дошта метавонад. Бинобар ин, ҳангоми хунравии шарёнӣ ҳар чӣ зудтар рагҳои зарардидаро болотар аз захм бо ангуштон сахт зер карда, бо тофтаи резинӣ ё матоъ сахт бастан лозим аст. Барои зарар надидани пӯст ба ҷойи тофтабандӣ як порча латта ё докаи покиза мемонанд. Баъд гирдогирди онро бо матоъпорае мепечонанд. Байни тофтаю даст ё пой чӯбчаи бақувват гузошта, онро то лаҳзае метобанд, ки тофта таранг шуда, аз захм хун набарояд. Чӯбчаро бо латта ба тофта баста, захмро докапеч мекунанд.
Пас аз расонидани ёрии аввалин ҷабрдидаро фавран ба беморхона фиристодан даркор аст. Ба тофта хатчае часпонда, дар он вақти тофта гузоштанро аниқ ишора мекунанд. Агар ба беморхона бурдани ҷабрдида дер давом кунад, барои маҳв нашудани бофтаҳо тофтаро як муддати кӯтоҳ суст мекунанд. Вақте ки гардиши хун дар даст ё пой аз нав барқарор шуд, тофтаро боз таранг мекашанд.
Агар тофта набошад, хунравиро дар натиҷаи қаткунии ниҳоии даст ё пой боздоштан мумкин аст. Барои ин зери пойи қатшуда лӯлачаи докаӣ ё пахтагин мегузоранд ва даст ё пойро ба зӯрӣ қат карда, онро дар ҳамин ҳолат нигоҳ медоранд (расми 56).
Мавзӯи пурра >> Пешгирӣ кардани бемориҳои дилу рагҳо
