Мохияти давлат ва хукук, функсияҳои давлат ва ҳуқуқ. Давлат ва ҳуқуқ барои ҷомеаи инсонӣ аҳамияти бузургро доро аст. Моҳияти асосии давалт ва ҳуқуқ ҳамчун ҳодисаи иҷтимоӣ ва сиёсӣ дар он ифода меёбад, ки тавассути онҳо ҷамъият шакли муназзамро касб карда идоракунии давлатӣ таъмин мешавад. Аз ин лиҳоз мо моҳияти умумииҷтимоии давлат ва ҳуқуқро дарк мекунем. Дигар аз моҳияти давлат ва ҳуқуқ дар он аст, ки онҳо талаботи инсонро ба ҳаёт ва зинадгии якҷоя таъмин намуда манфиатҳои аъзоёни ҷомеаро ҳимоя мекунанд, ҳуқуқу озодиҳоро таъмин месозанд, адл ва баробариро байни одамон амалӣ менамоянд.
Функсияҳои давлат
Функсияҳои давлат гуфта самтҳои асосии фаъолияти давлатро меноманд, ки барои қонеъ намудани талаботи иҷтимоӣ, иқтисодӣ ва сиёсию ҳуқуқии давлат ҳамчун ташкилоти муттаҳидаи сиёсӣ равона шудаанд. Давлатҳо функсияҳои мухталифи дохилӣ ва хориҷиро дороанд. Функсияхои давлатро мумкин аст вобаста ба мазмун ба функсияхои иқтисодӣ-дар соҳаи баланд бардоштани истеҳсолдот, таъмини шароити муосиди инкишофи иқтисодиёт, корхонаҳо, ба функсияи иҷтимоӣ- таъмини шароити арзандаи зиндагии сокинон, беҳбудии ҳаёти оила ва таъмини пиронсолон, ба функсияи сиёсӣ ташкили ҳокимияти давлатӣ, таъмини фаъолияти мунтазами ҳокимияти давлатӣ, ҷалб намудани аҳолӣ дар кори идораи давлат ва ғайра тақсим намуд. Шаклҳои ҳуқуқии иҷрои фуксияҳои давлат. Чунин шаклҳои ҳуқуқии иҷрои функсияҳои давлат мавҷуд аст:
– қонунэҷодкунӣ;
– қонуниҷрокунӣ;
– қонунтаъминсозӣ.
Мафҳум ва намудҳои функсияҳои ҳуқуқ
Функсияҳои ҳуқук ин маҷмӯъ ва самтҳои асосии таъиноти иҷтимоии ҳуқуқ аст. Функсияҳои ҳуқуқ ин тарз ва усулҳои мухатлифи таъсиррасонии ҳуқуқӣ Буда дар маҷмӯъ мазмун ва моҳияти амалишавии ҳуқуқро ифода мекунад. Функсияҳои ҳуқуқиро вобаста ба мазмун ва тарзи таъсиррасониашон мумкин аст ба намудҳои мухталиф ҷудо кард. Мисол мумкин аст функсияҳои сиёсӣ, тарбиявӣ, экологӣ, иҷтимоӣ ва ғайраро ҷудо намуд. Аммо аз назари таъсиррасонӣ функсияхои ҳуқуқӣ ба чунин навъҳо тақсим мешавад:
- Функсияҳои танзимсозандаи ҳуқуқӣ;
- Функсияҳои ҳифзкунандаи ҳуқуқӣ.
