Зарби ададҳои натуралӣ

Масъала. Дар ҳар як қуттӣ 6-тогӣ қалам гузошта шудааст. 8-то ҳамин гуна қуттӣ чандто қалам дорад?

Дар қуттиҳо шумораи баробари қаламҳо гузошта шудаанд. Барои ёфтани шумораи қаламҳои 8 қуттӣ суммаи зеринро ҳисоб мекунем:

8+8+8+8+8+8

Ин сумма ба 48 баробар аст. Пас, 6 қуттӣ якҷоя 48 қалам доштааст.

Умуман, суммаи якчанд ҷамъшавандаи бо ҳам баробарро мухтасар навиштан мумкин аст. Масалан, ба ҷойи суммаи 8+8+8+8+8+8 навшита метавонем: 6•8

Сомона бо шарофати таблиғот фаъол аст

Ин ифода ва натиҷаи он 48 ҳосили зарби ададҳои 8 ва 6 ном дорад. Ҳар яке аз ададҳои 8 ва 6, ки бо ҳам зарб мешаванд, зарбшавандаҳо номида мешаванд.

Зарби ададҳои натуралӣ

Таъриф. Суммаи n ҷамъшавандаи ҳар кадомаш ба а баробарро ҳосили зарби ададҳои n ва а меноманд.

Зарби адади а бо адади b ин тавр навишта мешавад: а•b. Ададҳои а ва b зарбшавандаҳо ном доранд.

Ҳамин тавр, амали зарби ду ададро ҳамчун ҷамъи такрории яке аз онҳо фаҳмидан мумкин аст. Дар ин маврид шумораи ҷамъшавандаҳо ба адади дуюм баробар аст.

Масалан, 4•5=4+4+4+4+4 ё ки 5•4=5+5+5+5

Адади 1-ро бо адади a зарб задан, маънои a маротиба ҷамъ кардани адади 1-ро дорад. Ин сумма ба а баробар мешавад.

а•1=а.

Адади 0-ро бо адади а зарб задан маънои а маротиба ҷамъ кардани адади 0-ро дорад. Ин сумма ба 0 баробар аст.

а•0=0.


Мисоли 1. Тарафи квадрат 12 см аст. Периметри онро меёбем.

Периметри квадрат ба ҳосили ҷамъи тарафҳояш баробар аст. Ин адад 12+12+12+12=12•4=48 аст.

Ҷавоб: 48 см.


Мисоли 2. Хати шикаста аз 7 қисм иборат аст. Дарозиҳои ҳар як қисм ба 9 см баробар мебошад.

Дарозии хати шикастаро меёбем. Дарозии хати шикаста ба суммаи дарозиҳои қисмҳояш баробар аст. Ин адад 9+9+9+9+9+9+9=7•9=63 аст. Дарозии хати шикаста 63 см аст.


Мисоли 3. Массаи ҳар як саққо 4 кг аст. Массаи 75-то ҳамин гуна саққоро меёбем.

Массаи 75 саққо ба ҳосили зарби ададҳои 4 ва 75 баробар аст. Азбаски 4•75=300 аст, пас массаи 75 саққо ба 300 кг баробар будааст. Ҷавоб: 300 кг.


Мисоли 4. Ҳафта аз 7 рӯз иборат аст. 52 ҳафта чанд рӯзро ташкил медиҳад?

Ин адад ба 7•52=364 баробар аст.

Ҷавоб: 364 рӯзро.

Муодила. Бо ёрии муодила ҳал кардани масъала


зарб ва таксими ададхои натурали, Зарби ададхои натурали, зарб дар математика бо забони точики.

ҚаблӣАҳамияти содатаринҳо дар табиат ва ҳаёти инсон
БаъдӣҚонунҳои зарб